p-ISSN: 1300-0551
e-ISSN: 2587-1498

Taylan Aytaç1, Ayşe Kin İşler2

1Department of Exercise and Sport Sciences, Faculty of Health Sciences, Baskent University, Ankara, Türkiye
2Division of Movement and Training Sciences, Faculty of Sport Sciences, Hacettepe University, Ankara, Türkiye

Anahtar Sözcükler: Aktivasyon sonrası performans artışı, akut etki, önkondisyonlanma aktivitesi, atletik performans

Öz

Yüksek şiddetli aktivitelerden sonra kas performansının akut olarak gelişmesini ifade eden ve spor bilimlerinde önemli bir fenomen olan Aktivasyon Sonrası Performans Artışı (ASPA), aktivasyon sonrası potansiyasyon yöntemlerinden farklı olarak, yüksek şiddetli kas kasılmasının bilinçli olarak gerçekleştirildiği durumlardan sonra ortaya çıkmaktadır. Bu derlemede ASPA’yı etkileyen fizyolojik mekanizmalar ve bu mekanizmaların altındaki nöral ve metabolik faktörler açıklanmış ve bu faktörlerin özellikle kuvvet ve güç unsurları barındıran spor branşlarındaki etkileri incelenmiştir. Ayrıca, sporcular ve antrenörler için ASPA uygulamalarının önemi vurgulanarak, ASPA’nın elit sporculardan yaşlı bireylere kadar farklı popülasyonlarda atletik performansı optimize etmek için kuvvet ve kondisyon programlarına nasıl etkili bir şekilde entegre edilebileceği açıklanmaktadır. Tüm bunlara ek olarak, antrenman geçmişi, genetik yatkınlıklar ve dış faktörler nedeniyle kişiye göre değişen ASPA yanıtları ve uygulamadaki zorluklar bu derlemenin konusu olmuştur. Sonuç olarak, bu derlemede ASPA mekanizmaları açıklanarak kanıta dayalı stratejiler aracılığıyla spor performansını artırma potansiyelinin kapsamlı bir genel değerlendirmesi yapılmıştır.